Wolfskiezen en wolfskiesextractie bij paarden

Bij paarden kunnen in de eerste zes tot achttien maanden wolfskiezen doorkomen. Dit zijn rudimentaire tanden (matig ontwikkelde tanden zonder functie), die niet elk paard krijgt. In deze periode kunnen 0 tot 4 wolfskiezen doorkomen. Wanneer een paard wolfskiezen heeft zien we er meestal 1 of 2. Wolfskiezen zitten meestal vóór de eerste kiezen in de bovenkaak. Een enkele keer zien we ook wolfkiezen in de onderkaak. 80 tot 90 % van de paarden jonger dan twee jaar hebben wolfskiezen.

Wolfskiezen kunnen variëren in grootte. Ze zijn meestal kleiner dan twee centimeter, maar kunnen ook groter zijn. Het zijn brachydonte tanden, wat betekent dat ze een korte kroon hebben. De grootte van de uitstekende kroon zegt niets over de grootte van de wortel in de tandkas.

Wanneer de eerste melkkies in de mond los komt (door druk en reactie met de ware kies, die eronder zit), kan het ook zijn dat de wolfskies loskomt en uit de kaak valt. Dat verklaart waarschijnlijk waarom we wolfskiezen bij maar 15 tot 25% van de volwassen paarden zien die nog nooit een gebitsbehandeling hebben gehad.

Zoals eerder gezegd zitten de wolfskiezen meestal in de bovenkaak, vlak voor de eerste kiezen, waar we ze ook kunnen zien zitten. Ook zijn er paarden die ‘blinde’ wolfskiezen hebben. Deze wolfskiezen blijven zitten onder het slijmvlies en bevinden zich vaak enkele centimeters voor de eerste kies. Blinde wolfskiezen staan meestal wat schuin in de tandkas geplaatst. Een enkele keer komen we ook wolfskiezen in de onderkaak tegen.

Wolfskiezen kunnen problemen geven wanneer er een bit in de mond van het paard wordt geplaatst.

Het valt te betwijfelen of alle wolfskiezen problemen geven. Zeker wanneer ze strak tegen de eerste kies geplaatst zijn, hoeft dit niet het geval te zijn.

Wanneer wolfskiezen wel problemen geven, kunnen deze zich bijvoorbeeld uiten in: schudden met het hoofd en het bit niet goed willen aannemen.

Het is aan te raden om paarden voordat ze voor het eerst een bit in de mond geplaatst krijgen, goed na te laten kijken in de mond. Zo kunnen wolfskiezen die mogelijk vervelend geplaatst zijn tijdig gediagnosticeerd worden om een pijnlijke eerste ervaring met het bit te voorkomen. Daarnaast kunnen eventueel ook andere vervelende problemen in de mond tijdig aangepakt worden. Heeft een paard dat met bit gereden wordt last van een of beide wolfskiezen, dan kunnen deze door de dierenarts verwijderd worden.

Het verwijderen van wolfskiezen wordt met behulp van sedatie en lokale verdoving gedaan, zodat het paard goed stil staat en de tand in zijn geheel verwijderd kan worden. Wanneer de verdoving goed ingewerkt is, kan het slijmvlies rondom de tand losgemaakt worden en ook de verbindingen met de tandkas. Wanneer de tand volledig los zit, kan deze eruit gepakt worden. Door de sedatie en lokale verdoving voelt het paard deze ingreep niet. Dit geeft de dierenarts de mogelijkheid de tand in zijn geheel te verwijderen.

Toelichting bij deze foto’s: Het wolfstandje in de onderkaak (foto links) is hier volledig verwijderd (foto rechts).

Wanneer een paard wolfskiezen heeft, hoeven deze niet altijd verwijderd te worden. Dit is afhankelijk van het doel en gebruik van het paard, maar ook van de locatie van de wolfskiezen.