Een belangrijk aspect van de Veulenbrigade is het verrichten van wetenschappelijk onderzoek.
Door wetenschappelijke bevindingen te vertalen naar praktische toepassingen in de Veulen Intensive Care kan de zorg voor zieke veulens steeds verder verbeteren.
In dit artikel wordt een van de onderzoeken van de Veulenbrigade door drs. Esther Siegers (Europees Specialist Inwendige Ziekten Paard) toegelicht:
Onderzocht wordt of de inschatting van de prognose van een ziek veulen nog nauwkeuriger gegeven kan worden door gebruik te maken van SAA (serum amyloid A) bloedonderzoek.
Gelukkig verloopt de dracht bij een merrie en de daarop volgende geboorte en eerste levensdagen van het pasgeboren veulen meestal probleemloos. Echter zowel de dracht, de geboorte en die eerste levensdagen zijn erg kwetsbaar en er kunnen diverse ziektes en problemen bij het pasgeboren veulen ontstaan.
Oorzaken van problemen bij pasgeboren veulens
Soms begint de oorzaak van een ziek veulen al tijdens de dracht, zoals een ontsteking van de placenta (moederkoek). Door deze ontsteking krijgt het veulen te weinig zuurstof en voedingsstoffen binnen, en kan het veulen al tijdens de dracht een infectie oplopen. Het veulen kan ook in de problemen komen als de merrie ziek is geweest tijdens de dracht.
Omdat paarden vluchtdieren zijn verloopt de geboorte van een veulen normaal gesproken snel, binnen een half uur hoort een veulen echt geboren te zijn. Duurt dit langer of moet er flink geholpen worden bij de geboorte, dan bestaat het risico dat het veulen zuurstoftekort oploopt omdat hij tijdelijk minder bloed rondgepompt heeft gekregen.
Ook in de eerste levensuren liggen er allerlei problemen op de loer. Sommige aandoeningen bij het veulen zijn relatief makkelijk te verhelpen zoals een verstopping van de eerste darmpek. Maar veulens kunnen ook ernstig ziek worden in die eerste levensuren. Elk veulen wordt zonder goed werkend immuunsysteem geboren, en is volledig afhankelijk van de biest (eerste melk van de merrie) voor de voorziening in de juiste antistoffen. Zonder deze antistoffen is het veulen zeer gevoelig voor infecties waaraan het veulen zelfs zou kunnen overlijden. Het eerder genoemde zuurstoftekort, wat al tijdens de dracht of de geboorte is ontstaan, wordt meestal in de eerste levensdagen van het veulen zichtbaar.
Ziek veulen
Al deze verschillende problemen leiden tot hetzelfde: een ziek veulen. Veulens hebben, als ze net geboren zijn, heel weinig reserves. Als ze eenmaal ziek zijn en niet (meer) goed bij de merrie drinken gaat het heel snel slecht met het veulen. Het veulen zal snel uitgedroogd raken en de kleine energievoorraad die het heeft wordt binnen enkele uren opgebruikt. Als dat eenmaal het geval is kan het soms moeilijk zijn voor een dierenarts om de oorzaak van de ziekte bij het veulen te vinden.
De verschillende aandoeningen hebben elk een eigen behandeling nodig, en hebben elk een eigen prognose. Zo zijn de vooruitzichten van een veulen met een darmpekverstopping of een veulen met milde zuurstoftekorten vrij goed. Heeft een veulen echter een infectie te pakken dan dalen de kansen op overleven aanzienlijk. De behandeling van een ziek veulen is erg intensief en daarmee ook kostbaar.
Het is daarom heel belangrijk om zo snel mogelijk tot een diagnose te komen en een goede inschatting te maken wat de vooruitzichten op herstel zijn van het zieke veulen. Hiermee kan de meest optimale behandeling voor het veulen worden gestart.
Prognose beter kunnen inschatten
Om de prognose van een ziek veulen nog beter in te kunnen schatten verwachten we dat het bepalen van Serum Amyloid A (SAA) in het bloed behulpzaam kan zijn. SAA is een eiwit in het bloed wat snel zal stijgen bij uitgebreide ziekte- en/of ontstekingsprocessen in het veulen. Een eerste pilot van SAA waardes liet al een verschil zien in de SAA waarde bij binnenkomst tussen overlevende en niet-overlevende veulens. Deze metingen willen we graag verder uitbreiden.
Het doel van deze studie is om de eerste veelbelovende resultaten verder te kunnen onderbouwen en te bepalen of herhaalde SAA metingen iets kunnen zeggen over de prognose en de overlevingskansen voor een individueel ziek veulen. Het uiteindelijke doel is om behandelingstrajecten veel gerichter in te kunnen zetten en op deze manier voor elk veulen de meest optimale zorg te kunnen leveren.
Het doel van deze studie is om de eerste veelbelovende resultaten verder te kunnen onderbouwen en te bepalen of herhaalde SAA metingen iets kunnen zeggen over de prognose en de overlevingskansen voor een individueel ziek veulen. Het uiteindelijke doel is om behandelingstrajecten veel gerichter in te kunnen zetten en op deze manier voor elk veulen de meest optimale zorg te kunnen leveren.
Artikel door: drs. Esther Siegers, Veulenbrigade / Vrienden Diergeneeskunde
Drs. Esther Siegers (Europees Specialist Inwendige Ziekten Paard)
Esther Siegers is Europees erkend Specialist Inwendige Ziekten van het Paard (dipl. ECEIM). De helft van de tijd is zij werkzaam in de kliniek waar zij patiënten met uiteenlopende internistische aandoeningen behandelt. Zij is mede-coördinator van de Veulenbrigade (Veulen Intensive Care). Daarnaast is zij momenteel bezig met promotieonderzoek op het gebied van sportfysiologie en thermoregulatie bij paarden. Naast het klinisch en onderzoekswerk verzorgt zij onderwijs voor dierenartsen in opleiding.
Vrienden Diergeneeskunde: “Met jouw steun kunnen wij de Veulenbrigade helpen aan belangrijke apparatuur zoals een infuuspomp, een mobiele medicijnkar of een Veulenkar. Wil jij ook helpen? Doneer nu en met jouw bijdrage kunnen we zieke veulens nog beter helpen!”
