UTC (Ultrasound Tissue Characterisation)

Peesblessures zijn een belangrijke oorzaak van verminderd presteren, langdurige uitval of zelfs het stopzetten van de carrière van sportpaarden. Vroegtijdige diagnose van het peesprobleem is hierbij van het grootste belang, gevolgd door een op maat gemaakte behandeling en revalidatie. UTC (Ultrasound Tissue Characterisation) biedt hierbij een waardevol instrument voor de opsporing en opvolging van peesblessures.

De UTC is een door Prof. Dr. Hans van Schie ontwikkelde scan. Het is gebaseerd op de techniek van echografie, waarbij de probe (het scangedeelte) gekoppeld zit aan een tracking systeem (een soort computer bewogen arm).  Hierdoor beweegt de probe dus altijd op dezelfde wijze (snelheid en richting) langs de pees en bestaat er geen verschil meer in de opnametechniek tussen verschillende scans van dezelfde pees.

Van het traject dat de probe langs het been aflegt, wordt er om de 0,2 mm een beeld gemaakt wat direct verwerkt wordt door de software in de computer. Hiermee kan er met één scan zowel een dwars- als een lengtedoorsnede worden gemaakt. En met de computerverwerking kan zelfs het beeld van de pees in elke gewenste richting bekeken worden. Dit geeft een 3D beeld van de pees in richtingen die je anders alleen bij het doorsnijden tijdens een operatie zou kunnen zien.

Daarnaast kan de software ook een berekening maken van de integriteit (kwalitatieve toestand) van de pees, waarmee de belastbaarheid kan worden bepaald, dat wil zeggen dat we kunnen zien in hoeverre de pees weer gebruikt kan worden na bijvoorbeeld een blessure, zware belasting of rust. Een ander groot voordeel is dat we op deze manier al kleinere (subtiele) veranderingen kunnen opsporen nog voordat deze overgaan in een echte verscheuring. Deze veranderingen kunnen ontstaan als gevolg van gewijzigde training, een standsverandering, verandering van trainingsbodem, etc. Dit is heel belangrijk omdat kleine overbelastingen of subtiele veranderingen in de pees nog reversibel (terugkeer naar oorspronkelijke kwaliteit) zijn, maar bij een verscheuring nooit meer de kwaliteit van het originele weefsel terugkomt.

De software kan de verschillende types weefsel in de pees voorzien van een kleurcode:

• groen voor normaal gerangschikte peesbundels
• blauw voor meer golvende peesbundels
• rood voor fibrillaire (kleinere/onvolwaardige) bundels
• zwart voor met name vocht

Daarnaast kan er aan elk van deze weefsels een percentage gegeven worden. Hierdoor geeft de scan naast een duidelijk beeld van de kwaliteit van de pees ook meetbare resultaten, die één op één vergeleken kunnen worden met eerdere scans van het paard.

Op deze manier kunnen niet alleen blessures objectief worden gemonitord, maar kunnen ook blessures (of het terugkeren van blessures) vermeden worden. Hierdoor kan, in het geval van nieuwe microbeschadigingen in de pees, de arbeid worden aangepast totdat het peesweefsel zich weer hersteld heeft en de training weer opgevoerd kan worden. Hiermee wordt voorkomen dat de pees in het degeneratieve verval (onherstelbare schade) terecht komt met kans op verdere verscheuring.

De paarden van de Nederlandse afvaardiging naar de Olympische Spelen te London in 2012 zijn bijvoorbeeld allemaal gedurende de aanloop naar dit toernooi met de UTC gemonitord.

Een tienjarig springpaard is al tien maanden onder behandeling voor een blessure van de oppervlakkige buigpees. Gezien de omvang van de blessure en het tegenvallende herstel heeft de eigenaar samen met de dierenarts besloten het paard voor uitgebreid peesonderzoek aan te bieden. De voornaamste vraag van de eigenaar is of het paard ooit weer zal kunnen springen met de blessure.

Op de echografische scan is een forse toename van de omvang van de oppervlakkige buigpees te zien, hierbij is er een zone met harder littekenweefsel te zien, zijn er (te) scherpe overgangen tussen de verschillende types herstelweefsel en is te zien dat de ordening van het peesweefsel en compactheid niet optimaal hersteld zijn. Duidelijk is ook hoeveel meer informatie bewegend beeld geeft ten opzichte van ‘peesplaatjes’.

Op de UTC scan is te zien dat de pees over een groter gedeelte een verminderde integriteit laat zien en meer littekenweefsel bevat dan op de normale scan zichtbaar was. Dit betekent dat de kans op herblessure (net onder of net boven de oude blessure) vergroot is. Dit betekent ook dat de belastbaarheid van de pees verminderd is en dat springen op dit moment een verhoogd risico met zich meebrengt

Het plan is nu om met op maat toegepaste managementveranderingen (arbeid, beslag, etc) en gefocusseerde shockwave behandeling het herstel van de pees te activeren en hiermee de belastbaarheid te verhogen.

Te zien is een grote verschuiving van rood (beschadigd) weefsel, naar veel meer groen (normaal weefsel). Dit betekent dat de belastbaarheid van de pees is toegenomen en dat het toekomstig gebruik hiermee positief bijgesteld kan worden.

Het paard is nu weer in galoptraining genomen en de verwachting is dat bij voortzetten van deze verbetering licht springwerk weer binnen de mogelijkheden ligt. Ondanks het feit dat er steeds meer behandelmogelijkheden komen voor peesblessures (stamcellen, shockwave, etc) blijft een op maat van de blessure gemaakt revalidatieschema het belangrijkste onderdeel voor het beste herstel. Inschatting van de belastbaarheid van de pees is daarmee cruciaal en de UTC speelt daarin een belangrijke aanvullende rol.