Leestijd: 6 minuten
Sarcoïden zijn veelvoorkomende huidtumoren bij paarden. Sarcoïden zijn er in veel verschillende vormen: sommigen lijken op schimmels of wratten maar ook onderhuidse bulten kunnen sarcoïden zijn. Ras, kleur en leeftijd van het paard spelen hierbij geen rol. Er is wel sprake van een bepaalde genetische aanleg voor het ontwikkelen van sarcoïden, daarnaast speelt het Bovine Papilloma Virus (BPV) een rol in het ontstaan van deze tumoren.
Wat is een sarcoïd?
Een sarcoïd is een huidtumor die op ieder deel van het lichaam kan ontstaan. Vochtige en dunbehaarde plekken lijken het meest aangetast. Denk hierbij aan het gebied rond de ogen, neus, oren, buik, liezen en benen van het paard. Een sarcoïd wordt veroorzaakt door overmatige weefselgroei in de huid. Hierdoor ontstaat er een verdikking in, of net onder de huid. Hoe deze er uit ziet is afhankelijk van het soort sarcoïd. Sarcoïden zijn doorgaans niet besmettelijk. Wel kan er bij één en hetzelfde paard op meerdere plekken sarcoïdvorming zijn, deze verschillende plekken kunnen daarbij verschillende sarcoïdvormen tonen.
Oorzaak van sarcoïden
Sarcoïden kunnen voorkomen bij ieder paard dat vatbaar is voor deze huidaandoening. Er zijn helaas nog niet genoeg feiten bekend over de precieze oorzaak van het ontstaan ervan, maar er wordt momenteel veel onderzoek naar gedaan. Er wordt ondermeer onderzocht hoe het Bovine Papilloma Virus (BPV), dat normaal wratten bij runderen veroorzaakt, een rol speelt bij het ontstaan van sarcoïden bij paarden. Er is een sterke correlatie gevonden tussen de aanwezigheid van sarcoiden en de aanwezigheid van BPV virusdeeltjes in deze tumoren.
Paard en sarcoïd
De sarcoïden geven in eerste instantie geen problemen bij het paard. Zeker wanneer de knobbels, bobbels, bulten of plekjes nog klein zijn, is er vaak nog geen sprake van belemmering van de normale functie, pijn, jeuk of ontsteking.
Wanneer de tumoren groter worden, kunnen ze voor overlast zorgen. Bijvoorbeeld wanneer ze beschadigen of ontsteken. Dit kan pijnlijk zijn. Ook kan de locatie van de tumoren voor overlast zorgen zoals het gebied rond of op de ogen. In de oksels kunnen ze door wrijving gaan irriteren en in het gebied van de singel of het zadel kunnen ze ook voor overlast zorgen.
Diagnose stellen
Wanneer het vermoeden bestaat dat het paard één of meerdere huidtumoren heeft, is het altijd raadzaam om er een paardenarts naar te laten kijken. Een behandelplan is afhankelijk van veel aspecten. Alleen een paardenarts kan bepalen of er behandeling nodig is en welke strategie daar het beste bij past. Ook het stadium van de groei kan belangrijk zijn. Kleinere bultjes en plekken zijn bijvoorbeeld makkelijker te behandelen dan grotere tumoren.
Een paardenarts zal proberen vast te stellen om welke huidaandoening het gaat. Naast sarcoïden zijn schimmels en melanomen namelijk ook veel voorkomende huidaandoeningen bij het paard. Wanneer het om sarcoïden gaat, wordt er gekeken naar de locatie van de tumoren, de weefselvorm, hun structuur en het verloop van de groei. Voor het stellen van de juiste diagnose kan het soms nodig zijn om een stukje weefsel weg te nemen (biopsie) zodat het in een laboratorium onderzocht kan worden. Toch zal dit in het geval van sarcoïden niet de eerste keus zijn, omdat de sarcoïden door beschadiging bijvoorbeeld kunnen verergeren of ontsteken. Er kan wel gekozen worden om de gehele bult, inclusief een deel gezond weefsel te verwijderen en het weggenomen weefsel in te sturen voor pathologisch onderzoek. Er kan dan worden bepaald of de gehele tumor is verwijderd en om welk type tumor het gaat. Dit laatste is van belang bij het inschatten van de kans op herhaling (recidive) en het nemen van eventuele verdere maatregelen.
Ook kan er een afstrijksel worden gemaakt van de verdachte plek in de huid (met name geschikt voor oppervlakkige afwijkingen) en worden onderzocht op het voorkomen van het BPV virus middels een PCR. Raadpleeg je dierenarts voor deze onderzoekstechniek. Deze techniek is niet invasief en geeft daarmee geen aanleiding tot stimulatie van de tumor.
Sarcoïden behandelen
Behandeling van sarcoïden kan uitdagend zijn. In eerste instantie kan er soms worden afgewacht, soms verdwijnen sarcoïden spontaan of zijn ze op korte termijn niet hinderlijk voor het paard. Er moet rekening gehouden worden met het type, de grootte, de hoeveelheid, de plek en het groeistadium waarin ze zich bevinden. Daarnaast geeft een behandeling niet altijd per definitie het gewenste resultaat. De tumor kan bijvoorbeeld op dezelfde plek al dan niet in een agressievere vorm weer terugkomen. Sarcoïden zijn tumoren die bij beschadiging sneller kunnen gaan groeien. Gelukkig zijn er ook veel sarcoïden bij paarden effectief te behandelen.
Er is een aantal behandelingen mogelijk:
De paardenarts
Na het stellen van de diagnose zal er met de paardeneigenaar besproken worden welke behandeling hier het best bij past. Aangezien het behandelen van sarcoïden vrij lastig kan zijn, is het het best om dat door de paardenarts zelf te laten doen. Het is niet bevorderlijk zelf te starten met een behandeling, ook al is het met de beste bedoelingen. Het probleem kan zich namelijk bij verkeerde behandeling verergeren. Wanneer je tóch zou willen weten of een bepaalde crème of zalf kan ondersteunen bij de behandeling, bespreek dit dan altijd eerst met de paardenarts!
Auteur: Mark van Manen
Advertentie
