De zomer voorbij → paarden van de wei

Het lijkt zo gemakkelijk. Als de weides in het najaar kaal of schraler zijn en het weer slechter wordt, zet je je paard op een droge, beschutte plek. Dit kan een stal zijn. Maar natuurlijk ook een andere ruimte, zoals een paddock met schuilstal. De reden om ze van de wei af te halen is meestal vooral om het gras rust te geven en een modderpoel te voorkomen. Blijft je paard buiten in een kraal of looppad, dan zal je ook voor een droge ondergrond moeten zorgen. Feit is dat het rantsoen verandert van voornamelijk gras, naar in ieder geval ander ruwvoer. En de rest? Dat is sterk afhankelijk van wat het paard nu nodig heeft. En door deze nuance is deze voeraanpassing soms minder makkelijk dan het lijkt.

Dit is afhankelijk van de huidige Body Condition Score (BCS), het werk wat hij moet doen, en eventueel andere bijkomstigheden, zoals dracht, groei of bepaalde lichamelijke klachten. De basis is de voedingstoestand.

Veel paarden komen in het najaar met een wat rondere Body Condition Score uit de wei. Dan zal je voor de komende periode de energie-opname wat mogen beperken. Onbeperkt ruwvoer kan dan teveel zijn. Maar de hoeveelheid hooi of voordroog hangt sterk af van de kwaliteit. Het is dus zeker zinvol om een ruwvoeranalyse te laten doen. Niet alleen voor het bepalen van de energieopname, maar ook voor het eiwit. Paarden kunnen namelijk ook wel sterk en snel in conditie achteruit gaan als je opeens te weinig voert. Als het eiwitgehalte in het hooi laag is, kan dit tot spierverlies leiden.

De overgang van weide- naar stalseizoen maken veel mensen vrij abrupt. Omdat de vertering van je paard gewend is aan gras, kan de omschakeling naar hooi tot verteringsklachten leiden. Zo kan het paard gasvorming in de darmen krijgen, koliek, veel winderigheid, mestwateren, etc. Geef tijdelijk minder weidegang en voer alvast meer hooi of voordroog. Let op de signalen uit het darmstelsel, zoals een opgeblazen buik, winderigheid, veranderingen in de mest. Harde en droge mest kan een voorbode zijn voor een verstoppingskoliek. Als deze signalen aanwezig zijn, ben je iets te snel verandert met het rantsoen. Gevoelige paarden hebben soms een aantal weken nodig voordat de vertering zich voldoende heeft aangepast. Neem die tijd, want een verstoring kan zomaar leiden tot een zodanige verandering in de darmflora dat dit tot mestwateren leidt, wat niet zomaar weer over is.

Om te bepalen hoeveel hooi je kan voeren is het nodig om de voederwaarde van het hooi in te schatten. Door te voelen en te kijken kan je een beeld krijgen van het groeistadium van het gras. Lange en oude grasstengels leveren het paard minder voederwaarde dan hooi gemaakt van zacht en kort gras. Een ruwvoeranalyse zegt natuurlijk nog meer. Van rijk voer heeft je paard minder nodig om in conditie te blijven, dan van arm voer. Door hier rekening mee te houden, heb je beter grip op de conditie van je paard.

Stof is helaas een nadeel van hooi. Zeker als het hooi ouder wordt en langer ligt opgeslagen. Veel paarden krijgen hoestklachten door stof in het hooi. Probeer stofarm hooi te voeren, maak het nat, of stoom het. Natuurlijk kan je ook voordroog voeren.

Als je paard met een wat “overconditie” uit de wei komt, is het zaak deze conditie weer op peil te krijgen. Dan zal je het voer wat moeten beperken. Krachtvoer is dan niet nodig. Geef alleen ruwvoer tot de conditie weer goed is (met een mineralen- en vitaminensupplement ernaast!). Later in de herfst of de winter kan een aanvullend voer wel weer nodig zijn als het paard meer werkt of als de voederwaarde van het hooi toch wat beperkt is.

De Body Condition Score kan variëren tussen -2 en +2. Het is niet altijd noodzakelijk exact op de gewenste 0 (nul) uit te komen. Maar bij ernstige afwijkingen moet je wel maatregelen nemen.

Het paard of de pony heeft een grote hoeveelheid vetreserve. Deze massa aan vetweefsel kan de hormoonhuishouding verstoren en zodoende een risico zijn voor hoefbevangenheid.

• Tip 1: analyseer het hooi en voer geen hooi met hoge suikergehalten (<10%).
• Tip 2: schakel geleidelijk over naar het hooi, maar hou de hoeveelheid voorlopig beperkt tot 1,25 kg ds per 100 kilogram lichaamsgewicht (ca 1,5 kg hooi per 100 kg paard).
• Tip 3: bij erg lage eiwitgehalten in het hooi (< 40 g VREp/kg ds) een eiwitbron toevoegen, zoals een deel van het hooi vervangen door luzerne of sojaschroot bijvoeren (dosering is afhankelijk van eiwitgehalte hooi en gewicht paard).
• Tip 4: voeg een mineralen- en vitaminensupplement toe.
• Tip 5: controleer de BCS of weeg het paard regelmatig om veranderingen bij te houden. Als de BCS normaliseert mag de hoeveelheid hooi omhoog. Dit kan wel 8-12 weken duren!

Het paard heeft veel te weinig energie opgenomen de laatste tijd. Als het paard wel in een rijke wei heeft gestaan, is het waarschijnlijk dat er gebitsproblemen zijn of een verteringsaandoening. Laat de dierenarts het paard in ieder geval goed nakijken.

• Tip 1: kan het paard nog hooi eten, geef dan een rijke kwaliteit. Dat betekent hooi dat zacht en fijn is. Laat het analyseren. Ook voor oudere paarden of paarden met verteringsklachten is een hoog suikergehalte niet gezond.
• Tip 2: voer onbeperkt, het paard mag zoveel (redelijk rijke kwaliteit) hooi eten als hij wil. Dit kan veel paarden in een betere conditie brengen, zeker als ze de laatste tijd op een te arm weiland hebben gestaan.
• Tip 3: voeg een mineralen- en vitaminensupplement toe.
• Tip 4: heeft het paard hier onvoldoende aan, of is het gebit er slecht aan toe, zijn er andere gezondheidsklachten, schakel dan een voedingsadviseur in om een passend dieet te maken.

Jij bent uiteindelijk degene die het rantsoen moet bepalen, dus jij bent degene die goed naar de conditie en de gezondheid van je paard moet kijken! Dit is een grote verantwoordelijkheid. Laat je adviseren als je hierover twijfelt. Voeradvies van een dierenarts of deskundige kan je helpen! Lees meer over voedingsadvies.

Lees meer in de volgende artikelen: