Droespreventie: vaccinatie, protocol & tips
Hoe herken je droes en welke preventiemaatregelen kun je treffen?
Je hebt het ongetwijfeld al eens voorbij zien komen in de media: meldingen over droesuitbraken in het land. Met de ‘R’ weer in de maand neemt de kans op droes ook weer toe.
Droes is de meest voorkomende bacteriële luchtweg-ziekteverwekker bij paarden en wordt veroorzaakt door de Streptococcus equi subsp. equi bacterie.
Symptomen als een verdikking onder of achter de kaak (de zogenaamde ‘droesbult’), neusuitvloeiing en hoge koorts kunnen duiden op een droesinfectie.
Onderschat deze ziekte niet. Ondanks dat paarden doorgaans weer goed opknappen kan de ziekte ook dodelijk zijn: 1-2% van de paarden overlijdt eraan. Omdat de ziekte zeer besmettelijk is, heeft deze bij een uitbraak altijd een enorme impact op paarden en hun omgeving. Paarden die verdacht worden van droes zullen bijvoorbeeld direct geïsoleerd moeten worden van de rest.
Het voorkomen is dan ook beter dan genezen! De combinatie van een goed stalmanagement, hygiëne en vaccineren vormt de basis voor droespreventie.
In het kennisartikel ‘Droes’ gaan we dieper in op de ziekte. Hier lees je meer over de oorzaak, symptomen, diagnose & behandeling:
Wat moet je doen in geval van verdenking van droes of een uitbraak?
Het antwoord op deze, en andere vragen worden duidelijk in dit artikel.
Wat is droes precies?
Droes bij paarden | kennisartikel
Droes is een zeer besmettelijke ziekte waarbij pijnlijke ontstekingen in de lymfeknopen optreden, veroorzaakt door de Streptococcus equi bacterie. Binnen 3 tot 14 dagen na de besmetting zullen de eerste verschijnselen optreden. De meeste paarden krijgen eerst koorts en een helder witte neusuitvloeiing, waarbij een zwelling (abces) van de klieren (lymfeknopen) rond de keel volgt; de zogenaamde ‘droesbult’ onder of achter de kaak.
In de meeste gevallen blijft de besmetting beperkt tot de lymfeknopen in het gebied rond de keel. In sommige gevallen verspreiden de bacteriën zich via het lymfe- en/of bloedvatenstelsel naar andere plaatsen in het lichaam en veroorzaken daar ook abcessen. Dit wordt verslagen droes genoemd, waarbij er maar een kleine kans is op herstel.
Paarden van alle leeftijden kunnen ziek worden en bijna alle paarden ondergaan in hun leven wel een keer droes.
Welke paarden lopen (verhoogd) risico?
Droes wordt veelal gezien bij veulens in de opfok die nog geen jaar oud zijn. Ook jonge paarden tot 5 jaar oud en paarden die frequent in contact komen met andere paarden lopen een hoger risico op infectie. De ziekte wordt dan ook het meest gezien bij opfokstallen, maar komt ook steeds vaker voor op maneges en pensionstallen.
Droes is in Nederland geen aangifteplichtige ziekte. Van paardeneigenaren en stalhouders wordt wel verwacht dat zij hun verantwoordelijkheid nemen om te voorkomen dat de ziekte zich verder verspreidt.
Verspreiding: besmettingsgevaar!
Besmetting met droes vindt plaats door:
- direct contact (tussen paarden; via de neus en mond),
- indirect contact (via personen, huisdieren en besmette materialen als emmers, waterbakken, hekwerk e.d.).
Een paard kan tot ongeveer 6 weken nadat de symptomen van droes verdwenen zijn andere paarden besmetten. Zeer besmettelijk zijn neusuitvloeiing, pus en abcesmateriaal. Hierin is de Streptococcus equi bacterie in grote hoeveelheden aanwezig. Een ander groot risico wordt gevormd door ‘dragerdieren’; paarden die in het verleden droes hebben doorgemaakt, maar waarbij de bacterie niet volledig uit het lichaam is verdwenen. Deze dieren vertonen doorgaans weinig tot geen symptomen, maar scheiden (soms levenslang) de bacterie met tussenpozen uit en blijven daardoor een bron van infectie. Door middel van bloedonderzoek (serologie) kan er op dragerschap worden gescreend. Informeer hiervoor bij je dierenarts.
Vaccineer alle paarden in een stal of koppel om de groeps-immuniteit hoog te houden.
Droespreventietips
Droesvaccinatie | (Preventief) vaccineren: hoe werkt het?
Je kunt enkel gezonde paarden laten vaccineren tegen droes.
Overleg met je dierenarts over het juiste vaccinatieschema voor jouw paard. Doorgaans houdt dit in:
- Basisvaccinatie
- Herhalingsvaccinatie (boostervaccinatie) voor behoud van immuniteit
Let op: Vaccineren voorkomt niet dat je paard droes kan krijgen. Het zorgt er wel voor dat je paard minder erg ziek wordt. Vaccineren tegen droes kan, zoals bij elke vaccinatie, bijwerkingen geven.
ADVIES: Een besmet paard dient direct geïsoleerd te worden. Houd de andere paarden op stal in de gaten door hen tweemaal daags te temperaturen. Zet paarden met koorts direct apart.
Wat moet je doen bij een uitbraak?
- Isoleer paarden/pony’s met verdenking van droes (gewenste isolatieperiode = 6 weken na herstel van de laatste patiënt).
- Neem contact op met je dierenarts.
- Informeer paardeneigenaren, stal- of pensionhouder.
- Beperk verspreiding naar andere paarden en bedrijven door (delen van) het bedrijf strikt te sluiten. Beperk bezoek tot een minimum en stel evenementen en lessen uit.
Lees álle preventietips en informatie over de droesvaccinatie in het handige stappenplan voor de paardeneigenaar en (stal)protocol voor stal- en pensionhouders van MSD Animal Health:
Meer informatie (mét o.a. video & stalprotocol) over droespreventie:
www.my-msd-animal-health.nl/paardeneigenaar/vaccineren/droes/
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met
Gerelateerde artikelen
Paardenarts.nl kan niet ingaan op (individuele) gezondheidsvragen. Raadpleeg hiervoor altijd je eigen / een dierenarts.