De laatste dagen van het jaar zijn weer aangebroken en daarbij heb ik altijd de neiging om terug te kijken naar het afgelopen jaar en vooruit naar het nieuwe jaar. Een nieuw jaar voelt toch altijd als een lege bladzijde, vol met kansen en mogelijkheden. Net zoals een nieuwe agenda dat vroeger deed aan het begin van het nieuwe schooljaar.
Terugkijkend naar het afgelopen jaar was er het 10-jarig bestaan van Paardenarts.nl, een reis naar Brooke Hospital for Animals in Egypte en het behalen van mijn specialisten examen. Dus vooral weer een jaar bomvol met paarden. Gezonde paarden, geblesseerde paarden, gelukkige paarden en ongelukkige paarden (die laatste met name in Egypte). Voor kennissen en vrienden die niks met paarden hebben, is het vaak onbegrijpelijk hoe mijn hele leven zo in het teken kan staan van paarden.
Want wat is dat toch met paarden? Hoe kan het toch dat er miljoenen mensen op de wereld zijn die zich geen leven zouden kunnen voorstellen zonder een paard?
De liefde die wij voor paarden voelen en de band die we met onze paarden hebben, laat zich moeilijk beschrijven. Paarden houden ons een spiegel voor, vragen het uiterste van ons – soms ook van ons geduld- en zijn altijd de reden waarom we de volgende ochtend weer opstaan. Waarom we in weer en wind buiten zijn en waar we ons hele maandsalaris aan uitgeven.
Paarden zijn onderdeel van ons leven, onderdeel van onze familie en voor sommigen zelfs als een kind. We doen alles voor onze paarden en verhalen dat we niet goed voor ze zouden zijn, zorgen direct voor stekelige reacties. Alsof je een ouder vertelt dat ze niet goed voor hun kind zouden zorgen.
Maar in al onze goede bedoelingen naar ons paard maken we ook fouten. Soms gaan we het paard bijvoorbeeld te veel zien als een mens (Wij een dikke jas aan? Zij een extra deken). Of blijven we hangen in ‘we doen het altijd al zo’, terwijl nieuwe inzichten laten zien dat het anders moet.
Ik ben er 100% van overtuigd dat er niemand in de paardenwereld is die niet wil dat zijn paard optimaal welzijn heeft. Maar tegelijk denk ik ook dat we meer kritisch op onszelf mogen zijn. We zijn soms onbewust onbekwaam in de dingen die we met onze paarden doen. En de manier vooruit is om bewust onbekwaam te worden: dat we ons bewust zijn van wat we nog niet weten. Vanuit daar kunnen we ons ontwikkelen tot bewust bekwaam. Dit doen we door te blijven onderzoeken, door te blijven leren, door vragen te blijven stellen en door kritisch te zijn op ons eigen handelen. Want met alleen maar wijzen naar het handelen van een ander, gaan we het niet winnen. Net zoals ‘een beter milieu bij jezelf begint’, is dat ook zo voor een beter paardenwelzijn.
We hebben met zijn allen hetzelfde doel voor ogen, namelijk het best mogelijke voor onze dierbare paarden. En laten we daar iedere dag met zijn allen aan blijven werken, óók als dat betekent dat dingen die je ‘altijd al zo doet’ overboord moeten. Ik merk bij mezelf dat het kan: sinds dat ik heb gestudeerd en paardenarts ben, doe ik geen bandages meer om, vroeger had ik passende setjes met van die belachelijk lange onderlappen. Nu wil ik de paarden zoveel mogelijk buiten, terwijl ik vroeger bang was voor blessures als ze in de wei zouden lopen. Én ik kan tegenwoordig de neiging om een extra deken op te doen onderdrukken. En ik weet zeker dat wanneer ik over 10 jaar terug kijk op deze column, ik dan alweer belangrijke dingen veranderd heb in mijn omgang met paarden. Maar dat is juist mooi, dat we blijven leren en ontwikkelen in hoe we het beste met onze paarden om kunnen gaan.
Enkele weken geleden viel het maandelijkse Tijdschrift van Diergeneeskunde op de mat met bijgesloten het Whitepaper ‘Paardendierenarts en paardenwelzijn’. Een item waar ik namens de Commissie Welzijn Paard van de KNMvD, ook aan meegewerkt heb en trots op ben. Lees het vooral eens door om te zien hoe jij scoort op de 10 statements.
De Whitepaper is een levend document, wat betekent dat het in de toekomst verandert op basis van nieuwe (wetenschappelijke) inzichten. Want wellicht zijn er nog onderwerpen waar we nu nog ‘onbewust onbekwaam’ zijn. En ook wij paardenartsen moeten kritisch zijn op onszelf. En dus zullen er in de toekomst richtlijnen bijkomen en andere richtlijnen aangescherpt. Zodat we als paardenartsen, met behulp van de wetenschap, jullie zo goed mogelijk kunnen blijven begeleiden op het gebied van paardenwelzijn.
Voor het nieuwe jaar en alle nieuwe jaren die nog gaan komen zou ik jullie willen vragen om het goede voornemen te hebben om ook kritisch te durven zijn op jezelf en jouw omgang met paarden. Blijf leren en durf om hulp te vragen. En vraag die hulp het liefst aan een goed opgeleide professional, ook al is de drempel hiervoor wellicht hoger dan wanneer je het vraagt aan je buurvrouw. En wijs niet gelijk naar een ander wanneer het over paardenwelzijn gaat, maar begin vooral bij jezelf.
Alleen op deze manier kunnen we het beste bieden voor onze paarden en kunnen we nog eeuwenlang genieten van onze band met dit bijzondere dier.
Ik wens jullie en jullie paarden een heel mooi en gezond 2023.
